اسلام آباد – 20 – جنوري (اي پي پي) صدر ڊاڪٽر عارف علوي ملڪ جي هائوسنگ ۽ ??عم??راتي شعبي ۾ ماحول دوست ۽ پائيدار ??عم??راتي طريقن کي اختيار ڪرڻ سميت توانائي ۽ محدود قدرتي ??سيلن جي تحفظ جي لاءِ ٺوس قدم کڻڻ جي ضرورت تي زور ڏيندي چيو آهي ته عمارتن ۽ گهرن جي ??عم??ر جو بنيادي مقصد معاشري جي سمورن طبقن بشمول غريب ۽ پٺتي ??يل ماڻهن کي باوقار ۽ سستي زندگي فراهم ڪرڻ آهي. اهڙن خيالن جو اظهار هن انسٽيٽيوٽ آف آرڪيٽيڪٽس پاڪستان (آءِ اي پي) ايڪسپو 2023ع کي خطاب ڪندي ڪيو. تقريب ۾ آءِ اي پي چيئرمين سعد محمود خان، آءِ اي پي راولپنڊي/ اسلام آباد چيپٽر جي چيئرمين فواد سهيل ملڪ، آرڪيٽيڪٽس، گريجوئيٽس ۽ هائوسنگ اينڊ ڪنسٽرڪشن انڊسٽري جي ميمبرن شرڪت ڪئي. ان کان اڳ صدر ??عم??راتي ??واد جي نمائش 2023ع جو افتتاح ڪيو. صدر ان موقعي تي خطاب ڪندي چيو ته فن ??عم??ر جو نظم ۽ ضبط اهم آهي ڇو ته اهو ??عم??راتي صنعت کي بنياد فراهم ڪري ٿو ۽ ماڻهن کي معياري ۽ جمالياتي ??حاظ کان خوشگوار رهائش فراهم ڪري ٿو. هن چيو ته عمارتن کي ان بلٽ مڪينزم سان ڊيزائن ڪيو وڃي ته جيئن انهن کي معذور ماڻهن جي لاءِ دوستاڻو بڻائي سگهجي ۽ ان سان گڏوگڏ ڇتين کي ڀاڄين جي پوکيءَ ۽ هريالي جي خاطر استعمال جوڳو بڻايو وڃي، ان کانسواءِ گرين انرجي فراهم ڪرڻ جي لاءِ سولر پينلز پڻ لڳايا وڃن. صدر چيو ته سرڪاري شعبي پاران ??عم??راتي ۽ ترقياتي سرگرميون معاشي سرگرمين کي وڌائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪن ٿيون جنهن سان صنعت جي ترقي ۽ ماڻهن کي روزگار فراهم ڪرڻ ۾ مدد ملي ٿي. هن مغل حڪمران?? ۽ ??ير شاهه سوري جا مثال پيش ڪيا جن رستن، عمارتن، يادگارن ۽ ٻين عوامي جاين جي ??عم??ر ۾ عوام جو پئسو لڳايو جنهن ننڍي کنڊ جي خوشحالي ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. صدر چيو ته پلاٽ?? ۽ ??مارتن جي خريداري ۾ وڏي پئماني تي سرمايو لڳائڻ جي رجحان ڪاروبار، واپار ۽ سيڙپڪاري کي فروغ ڏيڻ بدران ان جي گردش کي روڪيو ۽ ملڪ ۾ معاشي ۽ مالياتي سرگرمين کي سست ڪيو. هن چيو ته عمارتن ۽ گهرن جي ??عم??ر جو بنيادي مقصد معاشري جي سمورن طبقن بشمول غريب ۽ پٺتي ??يل ماڻهن کي باوقار ۽ سستي زندگي فراهم ڪرڻ آهي. ڊاڪٽر عارف علوي چيو ته پلاٽ?? ۽ ??مارتن جي خريداري ۽ ??عم??راتي شعبي ۾ سيڙپڪاري جي لاءِ ڪاري ڌن جي استعمال جي ڇنڊڇاڻ ۽ ان جي حوصلا شڪني ڪرڻ گهرجي، ان سان گڏوگڏ ڪاري ڌن جي استعمال کي روڪڻ جي لاءِ نظام کي به مضبوط ڪرڻ گهرجي. صدر ان ڳالهه تي حيرانگي جو اظهار ڪيو ته اٽڪل 13 ارب ڊالر جي پاڪستاني دولت کي بلاڪ ڪري سائبر ڪرنسي ۾ سيڙپڪاري ڪئي وئي آهي جنهن سان معيشت انتهائي ضروري ليڪويڊيٽي کان محروم ٿي رهي آهي. هن چيو ته پاڪستان ۾ ڪاري ڌن کي معيشت ۾ آڻڻ جي لاءِ بار بار ايمنسٽي اسڪيمن جو اعلان ڪيو ويندو رهيو آهي پر اهڙين اسڪيمن بدران دولتمندن تي ??يڪس هڻڻ ۽ پوري غيررسمي معيشت کي رسمي معيشت ۾ تبديل ڪرڻ جي لاءِ موثر نظام جوڙڻ جي ضرورت آهي ته جيئن مالي ۽ اقتصادي مشڪلاتن تي ضابطو آڻي سگهجي. صدر چيو ته پاڻي هڪ قيمتي شيءَ آهي، پاڪستان کي موسمي نظام جي ذريعي وڏي مقدار ۾ پاڻي ملي ٿو جنهن کي محفوظ ڪرڻ ۽ ان جي موثر استعمال جي ضرورت آهي. هن تجويز ڏني ته سمورين عمارتن کي برسات جي پاڻي کي استعمال ڪرڻ ۽ محفوظ ڪرڻ جي لاءِ ڊيزائن ڪرڻ گهرجي ته جيئن پاڻي ذخيرن کي ري چارج ڪري سگهجي. هن چيو ته پاڻي جي محدود مقدار کي سمنڊ ۾ ڇڏڻ جي اجازت ڏني وڃي جڏهن ته باقي پاڻي کي موثر طريقي سان استعمال ۾ آندو وڃي. هن سمنڊ ۾ زهريلي ڪيميڪلز، آلودگي ۽ ڪچري جي اخراج کي روڪڻ جي لاءِ هر صنعت ۾ پاڻي صاف ڪرڻ ۽ سيوريج ٽريٽمينٽ پلانٽس هڻڻ جي ضرورت تي ??ڻ زور ڏنو ڇو ته ان سان آبي نباتات ۽ آبي مخلوق تي ??نفي اثر پئجي رهيا آهن. صدر چيو ته پاڪستان ۾ سرڪاري زمين تي اڳ ۾ قبضا، ان تي غيرقانوني ??عم??رات ۽ بعد ۾ مختلف طريقن سان ريگيولرائيز ڪرڻ جو رجحان آهي. هن چيو ته ان غيرقانوني ??عم??رات جي روڪٿام لاءِ ان رجحان کي روڪڻ ۽ ان جي حوصلا شڪني جي ضرورت آهي. آرڪيٽيڪٽ سعد محمود خان ان موقعي تي چيو ته آءِ اي پي مختلف شهرن ۾ تقريبون منعقد ڪ??ڻ ۾ ڪافي سرگرم رهي آهي جنهن ۾ ڪانفرنسز، سمپوزيم، ورڪشاپس ۽ ليڪچرز کانسواءِ عالمي آرڪيٽيڪچرل نمائشون منعقد ڪ??ڻ پڻ شامل آهي ته جيئن حڪومت?? ۽ ??وام کي ماحوليات، آرڪيٽيڪچرل ايجوڪيشن، پائيدار عمارت جي طريقي، بلڊنگ بائي لاز ۽ سٽي پلاننگ جي مسئلن تي آگاهه ڪري سگهجي.
.jpg)
